Al veertien jaar werkt Rianne Bouwman als GZ-psycholoog bij de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. Haar werkplek: de crisisdienst. “Het is bijzonder om betrokken te zijn in het leven van mensen op momenten dat er veel overhoop ligt.”

Rianne en haar collega’s zijn er voor patiënten met een acute zorgvraag die niet kan wachten op de reguliere zorg of die buiten de expertise van de reguliere zorg valt. “We zien mensen met verschillende typen problematiek. Dan kun je denken aan mensen die suïcidaal zijn, die manisch of psychotisch ontregeld zijn of die emotieregulatieproblemen hebben, waardoor ze in een crisissituatie terechtkomen.”

Werken bij de crisisdienst bevalt Rianne goed: “Alles waar je als psycholoog voor bent opgeleid, komt voorbij. Maar alles gaat wel in een soort snelkookpan. Er is veel beweging en er zijn veel mensen bij betrokken. Dat moet je liggen. Het vraagt om improviseren, veel samenwerken met naasten en andere disciplines, en creatief kijken hoe je je psychologische expertise kunt inbrengen in de crisissituatie.”

Crisisbeoordeling en -vervolgbehandeling
Ze doet niet alleen de eerste crisisbeoordeling als patiënten binnenkomen, ze is vooral ook betrokken bij de crisisvervolgbehandeling. “Als GZ-psycholoog kun je je kwaliteit en ervaring in diagnostiek, indicatiestelling en behandeling hier echt kwijt, waarbij je methodieken en interventies aanpast aan ruimte die er is.”

Rianne denkt dat er nog veel te winnen is rondom het beeld dat er bestaat over het werken als GZ-psycholoog in de Spoedeisende Psychiatrie. “Het idee is nog vaak dat het vooral gaat om medicatie voorschrijven en opnemen. Dat ligt toch echt genuanceerder. Natuurlijk kun je soms niet zonder medicatie, maar in verreweg de meeste situaties krijgt een eerste crisisbeoordeling een ambulant vervolg waarin ook psychologische en andere interventies een plek hebben.”

“Na de eerste crisis behandelen we iemand met slaapproblemen bijvoorbeeld het liefst met  cognitieve gedragstherapie. Of neem iemand met PTSS; de eerste keuze in de nieuwe richtlijn is dan psychologische behandeling. Dat dat niet altijd lukt, heeft voor een groot deel te maken met beperkte beschikbaarheid van daarvoor opgeleide behandelaars. Juist daar kun je dus een verschil maken.”

Gedreven en betrokken club mensen
Dat ze het al veertien jaar naar de zin heeft bij de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam, heeft niet alleen met de inhoud van haar werk te maken. “Het is een gedreven en fijne club collega’s. Met psychiaters, artsen, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, ambulant werkenden… Mensen met wie ik veel samenwerk en die er voor elkaar zijn.”

“Gebeurt er iets spannends tijdens de behandeling of zijn dingen ingewikkeld? Dan kun je altijd overleggen. Niet alleen bij de overdracht ‘s ochtends, maar ook tussen de bedrijven door. Tijdens mijn opleiding tot GZ-psycholoog was ik vooral individueel aan het behandelen, en sprak ik hooguit een paar keer per week inhoudelijk met collega’s. Hier is het heel gebruikelijk dat je laagdrempelig overlegt, elkaar opzoekt en samen patiënten ziet. De onderlinge support is er trouwens ook als er persoonlijke dingen in je leven spelen.”

Veel vrijheid
Rianne ervaart veel vrijheid in haar werk. “Neem de invulling van mijn agenda. Je hebt veel invloed op wie je ziet, wanneer je ze ziet en waar je ze ziet. Dat kan tijdens een huisbezoek, bij ons op locatie of juist bij de verwijzer zijn. Dat geeft veel ruimte voor maatwerk.” 
Behalve vrijheid ervaart ze ook veel flexibiliteit. “Arkin is een prettige werkgever die veel ruimte biedt, bijvoorbeeld in opleidingsmogelijkheden of roosterwisselingen. Verder geeft de focus op maatwerk ook ruimte om nieuwe interventies in te zetten, zoals een recent ontwikkelde variant op EMDR die goed toepasbaar is voor de populatie van de crisisdienst.”

Vaste grond onder de voeten
Rianne praat bevlogen over haar werk. “Bij de crisisdienst zien we regelmatig mensen die in het zorgsysteem zijn vastgelopen. Soms omdat er met diagnostische hypotheses is gewerkt die niet helemaal passen. Soms omdat er zoveel psychosociale problematiek speelt dat mensen zich moeilijk kunnen committeren aan reguliere behandelmogelijkheden.”

“Dan is het mooi dat je bij de crisisdienst outreachend kunt werken, vervolgzorg kunt bieden en een warme overdracht kunt doen naar andere zorgpartijen. Je levert als het ware een onderdeel van netwerkzorg in een intensieve periode van iemands leven. Het is mooi om te merken als dat werkt. Soms zijn mensen al heel lang zoekende. Dan is het fijn als ze eindelijk een beetje vaste grond onder de voeten krijgen.”